Sıkça Sorulan Sorular

DİKKAT ! Tebliğ ekleri için https://www.resmigazete.gov.tr/ sayfasından (31.12.2023 t. 32416 s. 4.mük R.G.)

Ticaret Bakanlığından:

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de belirtilen ürünlerin ithalatta 23/6/2017 tarihli ve 30105 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmeliğe uygunluğunun denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

(2) Bu Tebliğ, Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi tutulacak ürünleri kapsar.

(3) Bu Tebliğ Hariçte İşleme Rejimi uyarınca ihraç edilip geri gelen ürünleri ve Dâhilde İşleme Rejimi Kararı kapsamında ithal edilen ürünlerden elde edilen ikincil işlem görmüş ürünleri kapsamaz.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 455 inci maddesine, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununa, 14/9/2022 tarihli ve 6038 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararına ve 16/8/2023 tarihli ve 32281 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;

a) A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye veya Avrupa Birliğinde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeyi,

b) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

c) Denetim Birimi: Bakanlığın Bölge Müdürlüklerine bağlı ürün güvenliği denetimlerinden sorumlu Ürün Güvenliği Denetimleri Müdürlüklerini,

ç) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS): Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk analizi esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,

d) Fiili denetim: Belge kontrolü, işaret kontrolü, fiziki muayene ve laboratuvar testinden biri veya birkaçını,

e) Geri gelen eşya: 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşyayı,

f) Kullanıcı: TAREKS aracılığıyla firmalar adına işlem yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,

g) Kapsam dışı: GTİP olarak Ek-1’de belirtilmekle birlikte, Bakanlıkça bu Tebliğ kapsamında denetimi hedeflenmeyen ürünü,

ğ) Risk: Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin 1 inci maddede belirtilen yönetmeliğe uygun olmama ihtimalini,

h) Risk analizi: Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin, risk derecesini ve fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceğini belirlemek amacıyla TAREKS’te firma hakkındaki bilgiler; geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları; imalatçı veya ithalatçı firma ya da kullanıcısı; giriş gümrüğü; ürünün cinsi, markası ve modeli; fiyat ve miktar; menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle yapılan işlemi,

ifade eder.

TAREKS ve firma tanımlaması

MADDE 4- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin ithalat denetimiyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır.

(2) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri ithal etmek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma adına TAREKS’te işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir.

İthalatçının başvurusu

MADDE 5- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki denetimler Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde gümrük beyannamesinin tescili öncesinde yapılır.

(2) Kullanıcı, Bakanlık internet sayfasının “E-işlemler” kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) Uygulaması” bölümünü veya e-Devlet kapısını kullanarak TAREKS üzerinden ithal partisine ilişkin bilgi ve Ek-2’nin birinci ve ikinci maddelerinde belirtilen belgeleri yükleyerek başvurusunu yapar.

(3) Başvuru üzerine, TAREKS tarafından firmaya, ilgili denetim birimi nezdindeki işlemlerini takip edebilmesi amacıyla bir başvuru numarası verilir.

(4) Beyan edilen bilgi ve belgelerin doğru, eksiksiz ve zamanında sunulmasından firma ve kullanıcı sorumludur.

Muafiyetler ve istisnalar

MADDE 6- (1) A.TR Dolaşım Belgeli olduğu kullanıcı tarafından TAREKS’te beyan edilen ürünler için ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

(2) Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşya için TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci maddeye göre sonuçlandırılır.

(3) 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın ithalatında TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci maddeye göre sonuçlandırılır.

(4) Risk analizine göre yapılacak değerlendirmede birinci fıkra kapsamına giren ürünler de fiili denetime tabi tutulabilir.

Kapsam dışı

MADDE 7- (1) Başvuru konusu ithalat partisine ilişkin kapsam dışı beyanı ithalatçı firma tarafından ilgili gümrük idaresine yapılır. Kapsam dışı kararına yönelik değerlendirme öncelikli olarak ilgili gümrük idaresince yapılır.

(2) İlgili gümrük idaresi tarafından başvuru konusu ithalat partisinin bu Tebliğ kapsamında yer aldığına karar verilmesi durumunda kapsam değerlendirmesi ilgili denetim biriminin teknik incelemesi neticesinde de belirlenebilir.

Risk analizi

MADDE 8- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler, kullanıcıların TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde, risk analizine göre belirlenir.

(2) Risk analizinde kullanılacak kriterler, gerekli görülmesi halinde, ilgili Bakanlıklar ile diğer tarafların da görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

(3) TAREKS ve Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi Bilgi Sistemi (PGDBİS) arasında veri akışının sağlanmasıyla, bu Tebliğ kapsamı ürünlerin ithalat denetimlerine ilişkin veriler, PGDBİS’e iletilir.

(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

Fiili denetim

MADDE 9- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler için Ek-2’nin üçüncü maddesinde belirtilen belgeler başvuru günü dâhil yirmi iş günü içinde elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir ve TAREKS’te talep edilmesi halinde sistem tarafından ilave süre verilir. İlgili belgelerin sisteme süresi içerisinde yüklenmemesi halinde başvuru olumsuz olarak sonuçlanır.

(2) Firmalardan ilave bilgi ve belge istenebilir.

(3) Fiili denetim sonucunda ilgili mevzuata aykırılık tespit edilmemesi durumunda, ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası oluşturulur.

(4) İlgili mevzuata aykırılık tespit edilmesi veya talep edilen ek bilgi ve belgelerin süresi içerisinde TAREKS’e yüklenmemesi durumunda, fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.

(5) TAREKS’e yüklenen, test raporu veya denetim birimince talep edilen diğer belgelerin ilgilisince düzenlenmediğinin tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.

Kullanıcıya yapılan bildirimler

MADDE 10- (1) Denetim sürecine ve sonuçlarına ilişkin sorgulamalar TAREKS aracılığıyla yapılır.

(2) Denetim sürecine ve sonucuna ilişkin bildirimler, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53)’nin 6 ncı maddesi kapsamında yapılan “Yetkilendirme Başvuruları” uygulamasında kullanıcılar tarafından beyan edilen elektronik posta adresine iletilir. Kullanıcıya ulaşmayan bildirimlerden Bakanlık sorumlu değildir.

(3) Yapılan denetimde, üründe mevzuata aykırılık tespiti halinde, durum ayrıca ilgili gümrük idaresine yazıyla ve sistem üzerinden bildirilir.

TAREKS referans numarasının gümrüklere beyanı

MADDE 11- (1) Ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarasının gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ithalatçı firma tarafından kaydedilmesi zorunludur.

(2) TAREKS referans numarası, verildiği tarihten itibaren 1 yıl süreyle geçerlidir.

(3) Gümrük idarelerine kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin ithalatında, 18180099282013015773484 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ithalatçı firma tarafından kaydedilir. Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.

(4) GTİP değişikliği sonucunda bu Tebliğin eki listelerde yer aldığı tespit edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla, ürünlerin ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.

(5) 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın ithalatında 24180099118115014436524 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.

(6) Geri gelen eşyanın ithalatında 24180099918610787605264 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.

İthalatçının sorumluluğu

MADDE 12- (1) İthalatçı, bu Tebliğ kapsamında denetlensin veya denetlenmesin, ithal ettiği bütün ürünlerin her halükârda ilgili tüm mevzuata uygun ve güvenli olmasından ve ürünlere eşlik eden belgelerin doğruluğundan, 7223 sayılı Kanun uyarınca sorumludur.

(2) Ürünün ithaline izin verilmesi veya ürüne dair TAREKS referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka mevzuata uygun veya güvenli olduğu anlamına gelmez.

(3) Bu Tebliğ kapsamında, ürünün ithal edilebileceğine dair verilen TAREKS referans numarası o ürünün ithal işlemi dışında başka bir amaçla veya ürünün güvenli ve mevzuata uygun olduğunun ispatı olarak kullanılamaz.

(4) İthal edilmiş ürünün GTİP’inin Ek-1’de yer aldığının sonradan yapılan kontrol sonucunda tespit edilmesi halinde, keyfiyet ilgili gümrük idaresi tarafından Bakanlık Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğüne bildirilir. İlgili birimin temin edilen bilgiler çerçevesinde erişebildiği ürünlerin güvenli olmadığını tespit ederek gümrük idaresine bildirmesi halinde, uygunluk değerlendirmesinin olumsuz sonuçlandığı kabul edilir.

Yaptırımlar

MADDE 13- (1) Bu Tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, Ek-2’de belirtilen ya da denetim süresince talep edilen herhangi bir belgede tahrifat yapanlar veya tahrifat yapılmış belgeyi ibraz edenler hakkında, 7223 sayılı Kanun, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.

(2) TAREKS üzerinden yürütülen denetimlerde, ilgili mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin uygulamalara aykırı hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre 3 ay ila 12 ay arasında askıya alınır ve firmanın denetim başvuruları belirli 6 ay ila 12 ay arasında fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken belirlenen süreler ve denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki ihlalleri ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.

Yetki

MADDE 14- (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda uygulamaya yönelik önlemleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü yetkilidir.

Yürürlükten kaldırılan tebliğ

MADDE 15- (1) 31/12/2022 tarihli ve 32060 dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bazı Tekstil, Konfeksiyon ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/18) yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçiş süreci

GEÇİCİ MADDE 1- (1) 1/1/2024 tarihinden önce çıkış ülkesinde ihraç amacıyla Türkiye’ye sevk edilmek üzere taşıma belgesi düzenlenmiş veya gümrük mevzuatı uyarınca gümrük idarelerine sunulmuş olan ürünlerin ithalatı, 29/2/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) ithalatçı firmanın talebi halinde, 15 inci maddeyle yürürlükten kaldırılan Bazı Tekstil Konfeksiyon ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/18)’e göre sonuçlandırılır.

(2) Bu Tebliğin hükümleri, Ek-1’de belirtilen, ancak 15 inci maddeyle yürürlükten kaldırılan Bazı Tekstil Konfeksiyon ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/18)’in Ek-1’nde belirtilmeyen GTİP’ler kapsamındaki ürünlerin ithalatında 29/2/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmaz. Bu fıkra, İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yapılan değişiklikler nedeniyle farklılaşan GTİP’ler için uygulanmaz.

Yürürlük

MADDE 16- (1) Bu Tebliğ 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 17- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.

DİKKAT ! Tebliğ ekleri için https://www.resmigazete.gov.tr/ sayfasından (31.12.2023 t. 32416 s. 4.mük R.G.)

Ticaret Bakanlığından:

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı; Ek-1 ve Ek-2’de belirtilen ihracata ve ithalata konu ürünlerden gerekli görülenlerin ticari kalite yönünden uygunluğunun gerektiğinde risk analizi esaslı olarak denetlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, Ek-1 ve Ek-2’de yer alan;

a) İhracat Rejimi ile Dahilde İşleme Rejimine tâbi tutulmak istenen ürünlerin ihracatında,

b) Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi ile Dahilde İşleme Rejimine tâbi tutulmak istenen ürünlerin ithalatında,

Denetim Birimlerince yapılacak ticari kalite denetimlerini kapsar.

(2) Bu Tebliğ gıda güvenliği kontrollerini kapsamaz.

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Tebliğ, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 455 inci maddesine, 14/9/2022 tarihli ve 6038 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararına ve 16/8/2023 tarihli ve 32281 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

b) Bakanlık laboratuvarı: Bakanlığın Bölge Müdürlüklerine bağlı laboratuvarları,

c) Bölge Müdürlüğü: Bakanlığın Bölge Müdürlükleri arasından Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS)’nde ilan edilenleri,

ç) Denetim Birimi: Bakanlığın Bölge Müdürlüklerine bağlı ticari kalite denetimlerinden sorumlu Ürün Güvenliği Denetimleri Müdürlüklerini ve Ürün Güvenliği Denetimleri Servislerini,

d) Fiili denetim: Fiziki muayene ve/veya laboratuvar analizini,

e) Firma: Bu Tebliğ kapsamındaki faaliyetlere konu olan, kamu kurumları dâhil, tüm gerçek ve tüzel kişiler ile bunların temsilcilerini,

f) Genel Müdür: Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürünü,

g) Genel Müdürlük: Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğünü,

ğ) Kapsam dışı: Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu olarak Ek-1 ve Ek-2’de belirtilmekle birlikte söz konusu eklerde yer alan teknik düzenlemeler kapsamına girmeyen ürünleri,

h) TAREKS: Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk analizi esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,

ı ) Teknik düzenleme: Ticari kalite denetimine tabi ürünlerin uygun olması gereken ve Ek-1 ile Ek-2'de yer alan düzenlemeleri,

i) Ticari kalite denetimi: İhracat ve ithalata konu ürünlerin ilgili teknik düzenlemelere uygunluğunun risk analizine göre seçici ve yeterli düzeyde olacak biçimde yapılan denetimini,

j) TÜRKAK: Türk Akreditasyon Kurumunu,

k) Ticaret Denetmeni: İhracatta ve ithalatta ticari kalite denetimlerini yürütme yetkisini haiz, denetime konu ürünlerin ilgili teknik düzenlemelerine ilişkin bilgiye sahip denetmen ve denetmen yardımcılarından oluşan personeli,

l) Yetkilendirilmiş laboratuvar: Genel Müdürlük tarafından, ürünün ilgili teknik düzenlemesinde öngörülen fiziksel ve kimyasal analizleri yapmak üzere yetkilendirilen Bakanlık laboratuvarları dışındaki kamu veya özel sektör laboratuvarlarını,

ifade eder.

Firma veri tabanı

MADDE 5- (1) Firma bilgilerini kayda alarak güncel tutmak üzere Genel Müdürlük tarafından bir veri tabanı oluşturulur.

(2) Veri tabanında kayıtlı tüm bilgiler ticari kalite denetimleri ile ilgili işlemlerde değerlendirilir.

(3) Firmalar veri tabanının oluşturulması ve güncellenmesi amacıyla gerekli tüm bilgileri Bakanlığa sağlamakla yükümlüdür.

Firma tanımlaması

MADDE 6- (1) Bu Tebliğ kapsamında faaliyet göstermek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma adına işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir.

(2) Ticari kalite denetimlerine ilişkin başvuru, denetim ve bildirimlere ilişkin işlemler TAREKS üzerinden yapılır.

Ticari kalite denetimleri

MADDE 7- (1) İhracata veya ithalata konu Ek-1 ve Ek-2’de yer alan ürünlerden gerekli görülenlerin ticari kalite denetimleri, ürünlerin ilgili teknik düzenlemelere uygunluğunun tespiti amacıyla, risk analizine göre seçici ve yeterli düzeyde olacak biçimde Ticaret Denetmenleri tarafından yapılır.

(2) Risk analizi için;

a) Ticari kalite denetimine tâbi ürünlerin risk analizi esaslı olarak hangi sıklıkta denetime tâbi tutulacağının belirlenmesi amacıyla, bu ürünleri ihraç eden firmaların ilgili mevzuat uyarınca Genel Müdürlük tarafından belirlenen sınıfları,

b) Ürünün niteliği, üretim dönemi, fiyatı, hava şartları, işleme ve paketleme işlemleri, saklama şartları, taşıma aracı ve ticareti yapılan partinin miktarı, ihraç, ithal veya menşe ülkesi,

c) Firmanın büyüklüğü ve ticaretteki payı, üretim yelpazesi, saklama, paketleme, işleme gibi üretim tesisinin altyapısı ve taşıma şartları ile ilgili gümrük mevzuatı uyarınca yetkilendirilmiş yükümlü statüsüne sahip olması,

ç) Önceki denetimlerden elde edilen uygunsuzluklar (geri çevirme ve ret işlemleri, geri gelen ürün bildirimleri ve benzeri), diğer Bakanlıklardan alınan bilgiler, yurt dışından alınan geri bildirimler, denetimin yapıldığı yerin özellikleri ve firma tarafından beyan edilen bilgiler,

d) Ürünün uygunsuzluğunu gösterebilecek diğer tüm bilgiler,

kullanılabilir.

Özel ve zorunlu durumlar

MADDE 8- (1) Genel Müdürlük, Ek-1 ve Ek-2’de yer alan teknik düzenlemelere uymayan ürünlerin ihracatına, ithalatçının talebinin tevsiki halinde, gerekli incelemeyi yaparak izin verebilir veya gerektiğinde bu teknik düzenlemelerin uygulanmasına istisna getirebilir.

(2) Ülke ekonomisinin ve ihtiyaçlarının gerektirdiği özel ve zorunlu durumları inceleyerek, ilgili teknik düzenlemelere uygun olmayan ürünlerin ithalatına izin vermeye Genel Müdürlük yetkilidir.

(3) Birinci fıkra kapsamında ihraç edilen ürünlerin geri gelmesi durumunda, aynı firma tarafından ilgili takvim yılı içerisinde yeni izin başvurusu yapılamaz.

Risk Komisyonu

MADDE 9- (1) Risk analizine esas olacak kuralları belirlemek üzere, en az 3 kişiden müteşekkil Risk Komisyonu oluşturulur. Başkanı Genel Müdür veya Genel Müdür Yardımcısı olan Komisyona gerekli durumlarda Bakanlığın ilgili birimlerinden ve diğer kamu kurumlarından katılım istenebilir.

(2) Komisyon, dörder aylık dönemler itibarıyla yılda 3 kez olağan toplanarak risk kurallarını gözden geçirir ve gerekli değişiklikleri yapar. Komisyon ihtiyaç duyulan durumlarda Genel Müdürlüğün çağrısı üzerine ayrıca toplanabilir.

(3) Komisyon kararları gizli ve üyelerin imzalarını içerecek şekilde yazılı olarak saklanır.

İhracatta parti numarası

MADDE 10- (1) Aynı araç içine konulan veya aynı başvuru kapsamında kontrole sunulan tüm ürünler için ürün sayısına bakılmaksızın tek parti numarası kullanılır.

(2) İhracatta parti numarası, TAREKS’te her bir işletme için belirlenen numara ve denetimi yapan Denetim Biriminin kod numarasının ardından 1’den başlayarak verilir ve aynı yıl içinde sadece bir kez kullanılır (örneğin; TAREKS tarafından belirlenen numarası 012345678 olan işletmenin 68 kod numaralı Denetim Birimine yıl içerisinde denetime sunduğu ilk parti için 012345678-68-1 ve sonrakiler için sırasıyla 012345678-68-2, 012345678-68-3, …).

(3) TAREKS referans numarası ile bu numaranın temsil ettiği ihracata konu ürün arasında gerekli bağlantıyı sağlamak için, parti numarası ve ilgili diğer mevzuat uyarınca öngörülen diğer resmî işaretler ambalajın üzerinde yer alır.

(4) Ambalajları üzerinde gereken parti numarası ve diğer resmî işaretleme bilgileri bulunmayan ürünler ihraç edilemez.

(5) Denetim sonrasında kapatılmış ambalajların sonradan açılmaları veya üzerlerindeki resmî işaretlerin değiştirilmesi, ancak Ticaret Denetmeninin gözetiminde yapılabilir.

Denetim başvurusu

MADDE 11- (1) Bu Tebliğ kapsamında bulunan ürünlerin ihracatında ve ithalatında, Denetim Birimlerine yapılacak başvurular, firma adına yetkilendirilen kullanıcılar tarafından Bakanlık internet sayfasındaki “E-İmza Uygulamaları” bölümünde yer alan “E-İmza Uygulamalarına Giriş” uygulamasını veya e-Devlet kapısını kullanarak TAREKS üzerinden gerçekleştirilir.

Fiili denetim

MADDE 12- (1) Başvuru üzerine, TAREKS aracılığıyla gerçekleştirilecek risk analizi sonucunda fiili denetime tâbi tutulmasına karar verilen ürünler, Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler Yönetmeliği, 7/2/1967 tarihli ve 6/7677 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Standartlarının Uygulanması Hakkında Tüzük veya ilgili teknik düzenlemeler çerçevesinde denetime tâbi tutulur.

(2) Fiili denetim; duyusal inceleme, tartma veya ölçme yoluyla muayene ve gerektiğinde fiziksel ve/veya kimyasal analizler yapmak veya yaptırmak suretiyle yerine getirilir.

(3) Denetimlerde firma hazır bulunur. Ticaret Denetmenleri, ürünleri denetime konu olan firmaya, istenmesini beklemeksizin, kimlik kartlarını gösterir. Firma, denetim hizmetlerinin en iyi şekilde yerine getirilebilmesi için görevlilere gerekli kolaylığı göstermekle ve istenen tüm bilgi ve belgeleri sunmakla yükümlüdür.

(4) Denetimler, denetlemeye elverişli yere en yakın Denetim Birimine TAREKS ile yapılan başvuru üzerine gerçekleştirilir.

Numune alımı

MADDE 13- (1) Ürünün fiziksel ve/veya kimyasal analizinin gerektiği durumlarda, denetime tâbi ürünler için ilgili teknik düzenlemelerde belirtilen miktarlarda numune alınır.

(2) Numuneler Ticaret Denetmeni ile firma tarafından birlikte mühürlenir ve üzerlerine aynı şahısların imzalarını taşıyan Ek-3’te yer alan Numune Kartı konulur. Firmanın talebi halinde fazladan alınan bir numune firmaya teslim edilir.

(3) Numune alımı sonrasında, firmanın Denetim Biriminde kalan numuneyi geri alma hakkı olduğu ve söz konusu numuneyi geri alabileceği süre Ticaret Denetmenlerince firmaya bildirilir.

(4) Denetim sonunda alınan numuneler, altmış günden fazla olmamak üzere, ürünün çeşidine göre tespit olunacak süreye veya alıcı ile satıcı arasında anlaşmazlık çıktığında bunun giderilmesine kadar saklanır. Bu sürenin sonundan itibaren on beş gün içinde firma numuneleri geri alabilir.

(5) İthalatta ve geri gelen üründe numune alımı sonrasında 2 nüsha tutanak düzenlenir. Düzenlenen tutanakların bir nüshası firmaya teslim edilir, bir nüshası Denetim Biriminde saklanır.

Laboratuvar analizi

MADDE 14- (1) Alınan numuneler, Bakanlık laboratuvarlarında ya da yetkilendirilmiş laboratuvarlarda analiz edilir. Ancak firmanın tercihi doğrultusunda TÜRKAK tarafından TS-EN-ISO 17025 standardı kapsamında akredite edilmiş laboratuvarlarda da gerekli analizler yaptırılabilir.

(2) Laboratuvar, muayene ve deneyleri en kısa zamanda yaparak analiz sonucunu bir raporla tespit eder.

(3) Analizin TÜRKAK tarafından akredite edilmiş laboratuvarlarda yapılması halinde, Ek-4’te yer alan Laboratuvar Taahhütname Formu ve ekli analiz belgeleri firma tarafından TAREKS'e elektronik ortamda yüklenir. Birden fazla analizin yapıldığı durumda Bakanlık laboratuvarları referans laboratuvar olarak kabul edilir.

(4) Bakanlık, gerekli görülmesi halinde, bu Tebliğ kapsamı ürün ve ürün grupları için öngörülen kimyasal ve/veya fiziksel analizleri yapmak üzere birinci fıkra kapsamında Bakanlık laboratuvarları dışında laboratuvar yetkilendirebilir. Yetkilendirilmiş laboratuvarlar için akreditasyon şartı aranmaz.

(5) Bu Tebliğin yayımı tarihinde yetkilendirilmiş olan laboratuvarların yetkileri Genel Müdürlük tarafından iptal edilmedikçe devam eder.

İhracatta denetim

MADDE 15- (1) İhracatta denetim, TAREKS'te belirlenen denetim tarihi ve saatinden itibaren en geç yirmi dört saat içerisinde depo, antrepo, liman veya işleme yerinden denetlemeye en elverişli olanında yapılır. Nakil vasıtası üzerinde denetim yapılmaz.

(2) Üretim yerinden ihracat merkezlerine gelen ürünlerin, denetim yapmaya elverişli ve olumsuz dış etkenlerden etkilenmeyecek bir depoya indirilmiş ve uygun olarak işlenip, etiket ve işaretlemelerinin yapılmış olması halinde denetimi gerçekleştirilir.

(3) Fiili denetim sonucunda ürünün ilgili teknik düzenlemelere uygun olduğunun belirlenmesi durumunda, TAREKS referans numarası oluşturulur.

(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime tâbi tutulmasına gerek görülmeyen ürünlerin ihraç edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

(5) Aşağıdaki durumlarda, Bakanlık tarafından belirlenen ve aşağıda yer alan 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ihracatçı tarafından kaydedilir:

a) İlgili merci tarafından tevsik edilmek kaydıyla, müteahhitler tarafından yurt dışında alınan inşaat, tesisat ve montaj projeleri kapsamında işçilerin ihtiyacı olan ürünler için 18210099162013012727484.

b) Hariçte İşleme Rejimi ve Bedelsiz İhracat kapsamı ürünler için 18210099172013012727484.

c) Kapsam dışı ürünler için 18210099182013012727484.

(6) Beşinci fıkra kapsamında ihraç edilmek istenen ürünlerin ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 11 inci madde çerçevesinde denetim başvurusu yapılır.

İhraç partisinin geri çevrilmesi

MADDE 16- (1) Yapılan ihracat denetimi sonucunda, ürünün kontrole hazır olmaması, ilgili teknik düzenlemelerde yer alan toleransları aşması ve/veya mevzuatın diğer hükümlerine aykırı olduğunun tespit edilmesi veya denetim için firmanın hazır bulunmaması durumlarında ürün geri çevrilir.

(2) Geri çevrilen ürünün bir kısmı veya tamamı firma tarafından ilgili teknik düzenlemelere uygun hale getirilebilir. Uygun hale getirilen ürünler için yeniden denetim başvurusunun geri çevirme işleminden en az on iki saat sonra yapılması gerekir.

İthalatta denetim

MADDE 17- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki denetimler 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde yapılır.

(2) TAREKS üzerinden gerçekleştirilen başvuru sonrasında, Ek-5’te yer alan Başvuru Formu ve eki belgeler firma adına yetkilendirilen kullanıcı tarafından başvuru tarihini takip eden en geç bir iş günü içinde TAREKS’e elektronik ortamda yüklenir. TAREKS’e elektronik olarak yüklenen bilgi ve belgeler, talep edilmesi halinde ilgili Denetim Birimine sunulur. Firmanın önceden yazılı bildirimde bulunması durumunda, Denetim Birimince ilave süre verilebilir.

(3) Firmaya tanınan süre içerisinde istenilen belgelerin TAREKS’e elektronik ortamda yüklenmemesi ya da Denetim Birimine iletilmemesi durumunda, denetim başvurusu iptal edilir.

(4) İthalat denetimine, TAREKS'te belirlenen denetim tarihi ve saatinden itibaren en geç yirmi dört saat içerisinde ilgili gümrük idaresinde başlanır.

(5) Fiili denetim sonucunda ürünlerin ilgili teknik düzenlemelere uygun olduğunun belirlenmesi durumunda TAREKS referans numarası oluşturulur.

(6) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin Dahilde İşleme Rejimi kapsamında yapılacak ithalatının fiili denetiminde ürünün Dahilde İşleme İzin Belgesinde belirtilen vasıfları esas alınır.

(7) İhraç edildikten sonra geri gelen ürünün ihraç edilen ürün olduğunun tespiti yeterlidir. Söz konusu tespit için, fiziksel ve/veya kimyasal analiz gerektiren ürünlerden, ilgili teknik düzenlemelerde belirtilen miktarda numune alınır.

(8) Risk analizi sonucunda fiili denetime tâbi tutulmasına gerek görülmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

(9) Gümrük idarelerine kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin ithalatında, 18210099192013012727484 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ithalatçı tarafından kaydedilir. Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 11 inci madde çerçevesinde denetim başvurusu yapılır.

İthal ürünün reddedilmesi

MADDE 18- (1) Yapılan ithalat denetimi sonucunda, ürünün ilgili teknik düzenlemelere ya da mevzuatın diğer hükümlerine aykırı olduğunun tespit edilmesi durumlarında ürün reddedilir. Bu durum, ilgili gümrük idaresine yazıyla ayrıca bildirilir.

(2) Reddedilen ürünün bir kısmı veya tamamı ret tarihinden itibaren otuz günü geçmemek üzere firma tarafından talep edilen süre içinde ilgili teknik düzenlemeye uygun hale getirilebilir. Uygun hale getirilen ürünler için yeniden denetim başvurusu yapılması gerekir.

Etiket ve işaretleme

MADDE 19- (1) Etiketleme ve/veya işaretlemede, ürünün ilgili teknik düzenlemesinde belirtilen hükümler uygulanır. Söz konusu mevzuatta düzenleme bulunmaması halinde etiketleme ve/veya işaretleme işlemi, ürün ambalajı üzerinde olması gereken bilgilerin silinmeyecek ve yeknesak biçimde ambalaj üzerine basılması veya ambalajın ayrılmaz bir parçası halinde etiketlenmesi, ayrıca ambalajın bir kenarında okunaklı ve açık bir şekilde görünmesi; bunun mümkün olmaması halinde ambalajların paletlenmesi ve söz konusu bilgilerin paletin ayrılmaz bir parçası halinde etiketle, açık ve okunur şekilde iliştirilmesi şeklinde yapılır.

(2) Etiket ve/veya işaretlemede yer alan bilgiler Türkçe veya yabancı dillerde yazılabilir. İngilizce dışındaki yabancı dillerde etiketleme ve/veya işaretleme yapılması halinde, etiket ve/veya işaretlemede yer alan bilgilerin Türkçe tercümesi firma tarafından beyan edilir.

(3) İthalat denetiminde, etiketleme ve/veya işaretlemeye ilişkin olarak ürünlerin ilgili standardına karşılık gelen uluslararası standart hükümleri uygulanabilir.

(4) İthalata konu ürünler için parti numarası ve Türk standardı numarası aranmaz.

İkinci denetim

MADDE 20- (1) Denetim sonucu uygun olanlar dâhil, denetlenmiş ürünler gerektiği takdirde ikinci kez denetlenebilir.

Denetim sonucuna itiraz

MADDE 21- (1) Firma, denetim sonucuna sebepleriyle birlikte en geç iki iş günü içinde itiraz edebilir. İtiraz, denetimi gerçekleştiren Denetim Biriminin bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne yapılır.

Bilirkişi Heyeti

MADDE 22- (1) İtiraz üzerine, başvuruyu incelemek ve düşüncesini bildirmek üzere üç kişilik Bilirkişi Heyeti Bölge Müdürlüğünce teşkil edilir. Bölge Müdürü veya yardımcısının başkanlık edeceği Heyetin üyeleri, itiraz konusu üründe yetkili Ticaret Denetmenlerinden oluşur.

(2) Bölge Müdürlüğünce gerekli görülmesi halinde, itiraza konu ürünün ihracatını yapan İhracatçı Birlikleri üyesi bir ihracatçı Bilirkişi Heyetine çağrılabilir.

(3) Başkan veya üyelerden biri, denetimin sonucuna itiraz eden firmanın üst soy veya alt soy hısımlarından, karı veya kocasından, dördüncü dereceye kadar civar veya sıhrî hısımlarından olduğu veya ortağı veya beraber iş gördüğü kişi veya çalışanı bulunduğu takdirde, Heyete katılamaz ve yeni üye seçilir.

(4) İtiraz konusu ürünün denetimini yapan görevliler Heyette yer alamaz.

İtirazın değerlendirilmesi

MADDE 23- (1) Bilirkişi Heyeti, firmanın itiraz başvurusu üzerine derhal toplanır ve anlaşmazlık konusunu ilgili teknik düzenlemede yer alan hükümlere göre inceleyerek, gerekçeli raporunu en kısa sürede ilgili Bölge Müdürlüğüne iletir.

(2) İtiraz konusu ürünlerden fiziksel ve/veya kimyasal analiz gerektirenler için Bakanlık laboratuvarlarında ya da Genel Müdürlüğün uygun göreceği laboratuvarlarda ikinci bir analiz yapılır. Söz konusu analiz, varsa Denetim Biriminde bulunan şahit numune, Denetim Biriminde şahit numune bulunmaması halinde ilk analizi yapan laboratuvardaki şahit numune kullanılarak yapılır.

(3) İkinci analizin neticesi nihai karar olarak kabul edilir ve Bilirkişi Heyeti raporunda bu analizin sonucu dikkate alınır.

(4) Heyet raporu, denetim sonucunu doğrularsa ürün geri çevrilir veya reddedilir, farklı sonuç olduğu takdirde, Heyetin kararı esas alınır.

Denetim bilgilerinin gümrüklere beyanı

MADDE 24- (1) Ürünlerin ihraç veya ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarasının gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine firma tarafından geçerlik süresi içinde kaydedilmesi zorunludur. Aksi takdirde, ürünlerin ihracatına veya ithalatına izin verilmez.

(2) Ek-1/C kapsamı ürünler için TAREKS referans numarasının yanı sıra, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından düzenlenen Bitki Sağlık Sertifikasının tarihi ve seri numarasının da gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine firma tarafından kaydedilmesi zorunludur. Aksi takdirde, ürünlerin ihracatına izin verilmez.

(3) TAREKS referans numarası kapsamı ürüne ilişkin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu, firma ünvanı, vergi numarası ve miktarı gibi bilgilerin söz konusu ürünlere ilişkin firma tarafından gümrük beyannamesine kaydedilen bilgilerle aynı olması gerekir.

İhracatta Uygunluk Belgesi

MADDE 25- (1) Varış ülkesinde kullanılacak olması ve/veya ihracatçının yazılı talepte bulunması halinde, ürünün ilgili teknik düzenlemelere uygunluğunu belirten Ek-6’da yer alan Uygunluk Belgesi kâğıt ortamında ilgili Denetim Birimince düzenlenir.

(2) Bu Tebliğ kapsamında ilgili teknik düzenlemelere uygun olmadan (kapsam dışı, hariçte işleme rejimi, bedelsiz ihracat ve benzeri) ihracına izin verilen ürünler için kâğıt ortamında Uygunluk Belgesi düzenlenmez.

(3) Uygunluk Belgesinin süre uzatımı başvurusu, ihraç partisi için düzenlenen TAREKS referans numarasının geçerlik süresi dolmadan veya dolduktan sonra, TAREKS aracılığıyla gerçekleştirilir.

(4) Süre uzatımı öncesinde kâğıt ortamında düzenlenen Uygunluk Belgesi ilgili Denetim Birimine derhal iade edilir ve ihracat işlemlerinde ya da başka amaçlarla kullanılamaz.

TAREKS referans numarası kapsamındaki bilgilerde değişiklik yapılması

MADDE 26- (1) İhraç partisi için düzenlenen TAREKS referans numarasına ilişkin geçerlik süresi içinde olmak üzere, devir ve ifraz ile gideceği ülke, alıcı firma, taşıma şekli ve çıkış gümrüğüne dair değişiklik işlemleri TAREKS aracılığıyla firma tarafından yapılabilir.

(2) Söz konusu devir, ifraz ve ülke değişikliği gibi işlemler öncesinde kâğıt ortamında düzenlenen Uygunluk Belgesi ilgili Denetim Birimine derhal iade edilir ve ihracat işlemlerinde ya da başka amaçlarla kullanılamaz.

(3) İthalata konu ürünler için düzenlenmiş TAREKS referans numarası kapsamına yönelik değişiklik yapılamaz.

Kullanıcıya yapılan bildirimler

MADDE 27- (1) Kullanıcı, denetim süreci ve sonucuna ilişkin sorgulamaları TAREKS üzerinden yapar.

(2) Denetim sürecine ve sonuçlarına ilişkin kullanıcıya yapılan bildirimler, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53)’nin 6 ncı maddesi uyarınca yapılan “Yetkilendirme Başvuruları” uygulamasında beyan edilen elektronik posta adresine iletilir. Kullanıcıya ulaşmayan bildirimlerden Bakanlık sorumlu değildir.

Bilgilerin gizliliği

MADDE 28- (1) Bu Tebliğ kapsamında elde edilen denetim işlemleri ile ilgili olanlar da dâhil, tüm bilgi ve belgelerin üçüncü taraflarla paylaşımı Genel Müdürlüğün iznine tâbidir.

Sorumluluk

MADDE 29- (1) Firma, bu Tebliğ kapsamında denetlensin veya denetlenmesin, ihraç veya ithal ettiği ürünlerin ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasından sorumludur.

(2) Firma, TAREKS’e beyan edilen bilgi ve belgelerin doğru ve eksiksiz olmasından sorumludur.

Yaptırımlar

MADDE 30- (1) Bu Tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış ve yanıltıcı beyanda bulunanlar hakkında, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararı ve Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53)’nin ilgili hükümleri ile ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

Yetki

MADDE 31- (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarla ilgili olarak uygulamaya yönelik önlemleri almaya ve gerekli düzenlemeleri yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir.

Yürürlükten kaldırılan tebliğ

MADDE 32- (1) 31/12/2022 tarihli ve 32060 dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/21) yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 33- (1) Bu Tebliğ 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 34- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.

DİKKAT ! Tebliğ ekleri için https://www.resmigazete.gov.tr/ sayfasından (31.12.2023 t. 32416 s. 4.mük R.G.)

EKLER

EK-1/A -TÜRK STANDARTLARINA GÖRE TİCARİ KALİTE DENETİMİNE TABİ ÜRÜNLER (Bitkisel Yemeklik Yağlar)

EK-1/B -TÜRK STANDARTLARINA GÖRE TİCARİ KALİTE DENETİMİNE TABİ ÜRÜNLER (Kuru ve Kurutulmuş Ürünler)

EK-1/C -TÜRK STANDARTLARINA GÖRE TİCARİ KALİTE DENETİMİNE TABİ ÜRÜNLER (Yaş Meyve ve Sebzeler)

EK-1/D -TÜRK STANDARTLARINA GÖRE TİCARİ KALİTE DENETİMİNE TABİ ÜRÜNLER (Diğer Ürünler)

EK-2 - TİCARİ KALİTE DENETİMİNE TABİ DİĞER ÜRÜNLER

EK-3 NUMUNE KARTI ÖRNEĞİ

EK-4 LABORATUVAR TAAHHÜTNAME FORMU ÖRNEĞİ

EK-5 BAŞVURU FORMU ÖRNEĞİ

EK-6 UYGUNLUK BELGESİ ÖRNEĞİ

DİKKAT ! Tebliğ ekleri için https://www.resmigazete.gov.tr/ sayfasından (31.12.2023 t. 32416 s. 4.mük R.G.)

Ticaret Bakanlığından:

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerin, ithalatta ilgili standartlara veya teknik mevzuata uygunluğunun denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

(2) Bu Tebliğ Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi tutulacak ürünleri kapsar.

(3) Bu Tebliğ Hariçte İşleme Rejimi uyarınca ihraç edilip geri gelen eşyaları kapsamaz.

Dayanak

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;

a) AQAP belgesi: Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilen Endüstriyel Kalite Güvence Seviye Belgesini,

b) A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye veya Avrupa Birliğinde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeyi,

c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

ç) Denetim Birimi: Türk Standardları Enstitüsünü,

d) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS): Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,

e) Fiili denetim: Belge kontrolü, işaret kontrolü, fiziki muayene ve laboratuvar testinden biri veya birkaçını,

f) Geri gelen eşya: 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşyayı,

g) GMP belgesi: Sağlık Bakanlığı tarafından ilaç sanayicilerine verilen ve üretimin her aşamasında gerekli kalite kontrolünün yapıldığını gösteren İyi İmalat Uygulamaları Belgesini,

ğ) Kapsam dışı: GTİP olarak Ek-1’de belirtilmekle birlikte; ilgili GTİP’in karşısında belirtilen standartlar kapsamına girmeyen veya Bakanlıkça bu Tebliğ kapsamında denetimi hedeflenmeyen ürünü,

h) Kullanıcı: TAREKS aracılığıyla firmalar adına işlem yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,

ı) Risk: Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin tabi bulundukları standart veya standartlara uygun olmama ihtimalini,

i) Risk analizi: Ek-1’de yer alan ürünlerin risk derecesini ve fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceğini belirlemek amacıyla, TAREKS’te firma hakkındaki bilgiler; geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları; imalatçı veya ithalatçı firma ya da kullanıcısı; giriş gümrüğü, ürünün cinsi, markası, modeli, fiyatı ve miktarı; menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle yapılan işlemi,

j) TSE: Türk Standardları Enstitüsünü,

ifade eder.

TAREKS ve firma tanımlaması

MADDE 4- (1) Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerin ithalat denetimiyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır.

(2) Bu Tebliğ kapsamı ürünleri ithal etmek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma adına TAREKS’te işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir.

İthalatçının başvurusu

MADDE 5- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki denetimler, Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde gümrük beyannamesinin tescili öncesinde yapılır.

(2) Kullanıcı, Bakanlık internet sayfasının “E-işlemler” kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) Uygulaması” bölümünü veya e-Devlet kapısını kullanarak TAREKS üzerinden ithal partisine ilişkin bilgi ve Ek-2’de belirtilen belgeleri yükleyerek başvurusunu yapar.

(3) Başvuru üzerine, TAREKS tarafından firmaya, ilgili denetim birimi nezdindeki işlemlerini takip edebilmesi amacıyla bir başvuru numarası verilir.

(4) Beyan edilen bilgi ve belgelerin doğru, eksiksiz ve zamanında sunulmasından firma ve kullanıcı sorumludur.

Muafiyetler ve istisnalar

MADDE 6- (1) 12/3/2021 tarihli ve 31421 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliği kapsamındaki ürünlere yönelik muafiyet ve istisnalar aşağıda belirtilmiştir:

a) Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin gereğini yerine getirmek üzere, ithal edilecek ürünün AB’de serbest dolaşıma girmiş A.TR Dolaşım Belgeli bir ürün olması ve bu durumun kullanıcı tarafından TAREKS’te beyan edilmesi halinde ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

b) Ancak Bakanlık (a) bendinde belirtilen ürünü, Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliğinin İkinci Bölümünde belirtilen usul ve esaslara uyarak değerlendirmeye tabi tutabilir ve bunun sonucunda bu Tebliğ tarafından aranan koruma düzeyini eşdeğer ölçüde sağlamadığını tespit ederse ürünün piyasaya arzını yasaklayabilir veya koşula bağlayabilir.

(2) Bakanlığın esas aldığı miktarlara göre parti teşkil etmeyen eşya olarak değerlendirilen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

(3) Yatırım teşvik mevzuatı kapsamında yapılan makine ve teçhizat ithalatında, 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu kapsamı ürünlerin ithalatında, Milli Savunma Bakanlığınca yapılan ithalatta ve AQAP belgeli kurum ve kuruluşlar adına Savunma Sanayii Başkanlığınca yapılan ithalatta TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci maddeye göre sonuçlandırılır.

(4) AQAP veya GMP belgesi sahibi sanayicilerin kendi ihtiyaçları için Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerden yapacakları ithalatta, firmalarca Bakanlığa sunulan AQAP veya GMP belgelerinin TAREKS’te tanımlanmasını müteakip ithal konusu her ürün için doğrudan oluşturulan TAREKS referans numarası, içinde bulunulan yılın sonuna kadar aynı ürünlerin müteakip ithalatında kullanılır.

(5) Otomotiv ya da iki veya üç tekerlekli motorlu araç üretimine münhasır “İmalat Yeterlilik Belgesi” veya “Tip Onayı Belgesi” sahibi sanayicilerin ve bu sanayici firmalar adına ithalat yapan firmaların, söz konusu sanayici firmaların ihtiyaçları için Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerden yapacakları ithalatta, firmalarca Bakanlığa sunulan ilgili belgelerin TAREKS’te tanımlanmasını müteakip ithal konusu her ürün için doğrudan oluşturulan TAREKS referans numarası, içinde bulunulan yılın sonuna kadar aynı ürünlerin müteakip ithalatında kullanılır.

(6) Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerin, TSE markalı ürünlerin bünyesinde girdi olarak kullanılmak amacıyla ithal edilmek istenmesi halinde, TSE ile aralarında marka kullanım sözleşmesi bulunduğu TSE tarafından Bakanlığa bildirilen sanayicilere, her ithal partisi için, marka kullanım sözleşmesinin süresiyle sınırlı olmak üzere, ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

(7) Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşya için TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci maddeye göre sonuçlandırılır.

(8) 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın ithalatında TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci maddeye göre sonuçlandırılır.

(9) Risk analizine göre yapılacak değerlendirmede; birinci, ikinci, dördüncü, beşinci veya altıncı fıkralar kapsamına giren ürünler de fiili denetime yönlendirilebilir.

Kapsam dışı

Risk analizi

MADDE 8- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler, kullanıcıların TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde, risk analizine göre belirlenir.

(2) Risk analizinde kullanılacak kriterler, gerekli görülmesi halinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TSE ve ilgili diğer tarafların da görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.

(3) TAREKS ve Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi Bilgi Sistemi (PGDBİS) arasında veri akışının sağlanmasıyla, bu Tebliğ kapsamı ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi ile ithalat denetimlerine ilişkin veriler, PGDBİS’e iletilir.

(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.

Fiili denetim

MADDE 9- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler için, Ek-2’de belirtilen belgeler başvuru günü dâhil yirmi iş günü içerisinde elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir ve TAREKS’te talep edilmesi halinde sistem tarafından ilave süre verilir. İlgili belgelerin sisteme süresi içerisinde yüklenmemesi halinde başvuru olumsuz olarak sonuçlanır.

(2) Firmalardan ilave bilgi ve belge istenebilir.

(3) Fiili denetim;

a) Ek-1 kapsamı standart veya standartlara veya,

b) Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO), Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN), Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC), Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC), Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI) standartlarına ya da uluslararası kuruluşlarca veya uluslararası anlaşmalarla belirlenen kriterlere,

göre yapılabilir.

(4) Aşağıdaki hallerde uygunluk denetimine esas teşkil eden standartlardaki testlerin tamamı veya bir kısmı için, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK)’ndan veya Avrupa Birliği ülkelerinin, eşdeğerlik incelemesi olumlu tamamlanmış ulusal akreditasyon kuruluşlarından akredite, Türkiye’de veya Avrupa Birliği ülkelerinde yerleşik bir uygunluk değerlendirme kuruluşundan alınmış raporların elektronik ortamda TAREKS’e yüklenmesi yeterlidir:

a) Testlerin yurt içinde yapılamaması.

b) Testlerin ürünün hammaddesi üzerinden yapılmasının gerekmesi.

c) Testlerin üretim aşamasında yapılmasının gerekmesi.

ç) Uzun süren performans ve ömür testleri gerekmesi.

d) Gümrüklerde numune alımı, test numunesi hazırlanması, numunenin sevki veya bazı ürünlerde testlerin montajdan sonra yapılmasının gerekmesi.

(5) Gümrüklerde numune alınması, test numunesi hazırlanması, numunenin sevki veya bazı ürünlerde testlerin montajdan sonra yapılması gibi teknik problemler karşısında dördüncü fıkranın uygulanamaması halinde Ek-3’teki taahhütname elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir. İlgili denetim biriminin incelemesi sonucunda verilecek rapora istinaden, raporda belirtilen süre içinde testin yapılması kaydıyla, mümkün olan testler bilahare yapılmak üzere ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası oluşturulur. İlgili denetim biriminin bilahare yapacağı uygunluk denetiminin olumsuz sonuçlanması halinde, bu durum olumsuz test raporunun onaylı bir örneğiyle birlikte ithalatçı firmaya yazıyla ayrıca bildirilir. Olumsuz test raporu ve firmadan alınmış diğer belgeler Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğüne de gönderilir.

(6) Fiili denetim, ilgili standartta belirtilen testlerden herhangi birinden olumsuz sonuç alınmadıkça sürdürülerek tamamlanır.

(7) Fiili denetim sonucunda ilgili standarda aykırılık tespit edilmemesi ya da ürünün kapsam dışı olduğunun tespiti durumlarında, ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası oluşturulur.

(8) İlgili standarda aykırılık tespiti halinde fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve durum ilgili denetim birimi tarafından ithalatçı firmaya bildirilir. Test sonucuna itiraz, bu durumun ithalatçı firmaya bildirildiği tarihten itibaren 15 iş günü içinde yapılır. İthalatçı firmanın test sonucuna itiraz etmesi veya ürünün Ek-1’de veya üçüncü fıkrada belirtilen başka bir standarda göre tekrar denetlenmesini talep etmesi halinde, ürün ithalatçı firma tarafından talep edilen standarda göre tekrar denetlenir.

(9) İlgili standarda veya standartlara aykırılık tespit edilmesi veya talep edilen ek bilgi ve belgelerin süresi içerisinde TAREKS’e yüklenmemesi durumunda, fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.

(10) TAREKS’e yüklenen, test raporu veya denetim birimince talep edilen diğer belgelerin ilgilisince düzenlenmediğinin tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.

Kullanıcıya yapılan bildirimler

MADDE 10- (1) Denetim sürecine ve sonucuna ilişkin sorgulamalar TAREKS aracılığıyla yapılır.

(3) Yapılan denetimde, üründe standarda aykırılık tespiti halinde durum ayrıca ilgili gümrük idaresine yazıyla ve sistem üzerinden bildirilir.

TAREKS referans numarasının gümrüklere beyanı

MADDE 11- (1) Ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarasının, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ithalatçı firma tarafından kaydedilmesi zorunludur.

(2) TAREKS referans numarası verildiği tarihten itibaren 1 yıl süreyle geçerlidir.

(3) Yatırım teşvik mevzuatı kapsamında yapılan makine ve teçhizat ithalatında 18010099112013019865484, Türk Petrol Kanunu kapsamı ürünlerin ithalatında 18010099122013017554484, Milli Savunma Bakanlığınca yapılan ithalatta 18010099132013016724484 ve AQAP belgeli kurum ve kuruluşlar adına Savunma Sanayii Başkanlığınca yapılan ithalatta 18010099142013012727484 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.

(4) Gümrük idarelerine kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin ithalatında, 18010099252013015773484 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ithalatçı firma tarafından kaydedilir. Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.

(5) GTİP değişikliği sonucunda bu Tebliğin eki listede yer aldığı tespit edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla, ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.

(6) 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın ithalatında 18010099101115014436576 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.

(7) Geri gelen eşyanın ithalatında 24010099901680104513570 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.

İthalatçının sorumluluğu

MADDE 12- (1) İthalatçı, bu Tebliğ kapsamında denetlensin veya denetlenmesin, ithal ettiği ürünlerin her halükârda Ek-1’deki tabloda belirtilen standartlar dâhil olmak üzere ilgili tüm mevzuata uygun ve güvenli olmasından ve ürünlere eşlik eden belgelerin doğruluğundan, 7223 sayılı Kanun uyarınca sorumludur.

(2) Ürünün ithaline izin verilmesi veya ürüne dair TAREKS referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka mevzuata uygun ve/veya güvenli olduğu anlamına gelmez.

(3) Bu Tebliğ kapsamında, ürünün ithal edilebileceğine dair verilen TAREKS referans numarası o ürünün ithalat işlemi dışında başka bir amaçla veya ürünün güvenli ve mevzuata uygun olduğunun ispatı olarak kullanılamaz.

(4) İthal edilmiş ürünün GTİP’inin Ek-1’de yer aldığının sonradan yapılan kontrol sonucunda tespit edilmesi halinde keyfiyet ilgili gümrük idaresi tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bildirilir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, ürünün güvenli olmadığını tespit ederek gümrük idaresine bildirmesi halinde, uygunluk değerlendirmesinin olumsuz sonuçlandığı kabul edilir.

Yaptırımlar

MADDE 13- (1) Bu Tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, Ek-2’de belirtilen ya da denetim süresince talep edilen herhangi bir belgede tahrifat yapanlar veya tahrifat yapılmış belgeyi ibraz edenler hakkında 7223 sayılı Kanun, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.

(2) TAREKS üzerinden yürütülen denetimlerde, ilgili mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin uygulamalara aykırı hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre 3 ay ile 12 ay arasında askıya alınır, firmanın denetim başvuruları 6 ay ila 12 ay arasında fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken belirlenen süreler ve denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki ihlalleri ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.

Yetki

MADDE 14- (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda uygulamaya yönelik önlem almaya ve düzenleme yapmaya Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü yetkilidir.

Yürürlükten kaldırılan tebliğ

MADDE 15- (1) 31/12/2022 tarihli ve 32060 dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/1) yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçiş süreci

GEÇİCİ MADDE 1- (1) 1/1/2024 tarihinden önce çıkış ülkesinde ihraç amacıyla Türkiye’ye sevk edilmek üzere taşıma belgesi düzenlenmiş veya Gümrük Mevzuatı uyarınca gümrük idarelerine sunulmuş olan ürünlerin ithalatı, 29/2/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) ithalatçı firmanın talebi halinde, İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/1)’ne göre sonuçlandırılır.

(2) Bu Tebliğin hükümleri, Ek-1’de belirtilen, ancak 15 inci maddeyle yürürlükten kaldırılan İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/1)’nin Ek-1’inde belirtilmeyen GTİP’ler kapsamındaki ürünlerin ithalatında 29/2/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmaz. Bu fıkra, İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yapılan değişiklikler nedeniyle farklılaşan GTİP’ler için uygulanmaz.

Yürürlük

MADDE 16- (1) Bu Tebliğ 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 17- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.

Ek-2

FİİLİ DENETİME YÖNLENDİRİLEN ÜRÜNLER İÇİN TAREKS’E YÜKLENMESİ GEREKEN BELGELER

1. Aşağıdaki gümrük belgelerinden eşyanın durumuna uygun olan biri veya birkaçı (*)

− Özet Beyan, Tır Karnesi, Transit Refakat Belgesi veya Taşıma Belgesi (Konşimento, CMR Belgesi, CIM Taşıma Belgesi ) (Eşyanın geçici depolama statüsünde bulunması ya da tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usule tabi olması durumunda)

− Serbest Bölge İşlem Formu, Ön Statü Belgesi (Serbest Bölgede bulunması durumunda)

− Önceki gümrük rejimine ilişkin Gümrük Beyannamesi (Antrepo ve geçici ithalat gibi)

− Gümrük Beyannamesi (11 inci maddenin dördüncü ve beşinci fıkraları kapsamında, gerek görülmesi halinde)

2. Fatura veya proforma fatura (*)

* İlgili denetim birimince talep edilmesi durumunda belgelerin asıllarının veya onaylı örneklerinin ibraz edilmesi zorunludur.

DİKKAT ! Tebliğ ekleri için https://www.resmigazete.gov.tr/ sayfasından (31.12.2023 t. 32416 s. 3.mük R.G.)

Ticaret Bakanlığından:

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyanın ithalat iznine dair usul ve esasları belirlemektir.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 445 inci maddesi ile 31/12/2020 tarihli ve 3350 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararına dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,

b) Genel Müdürlük: Bakanlık İthalat Genel Müdürlüğünü,

c) GTİP: Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunu,

ç) TPS: Tek Pencere Sistemini,

ifade eder.

İthali izne tabi eşya

MADDE 4 – (1) Kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyanın ithalatı, Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi tutulması halinde, izne tabidir.

(2) Ek-1’de yer alan liste (liste) kapsamındaki eşyanın Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi çerçevesindeki ithalatı Genel Müdürlükçe değerlendirilir. Değerlendirmede; ithalatçının niteliği, eşyanın miktarı, iç piyasadan tedarik şartları, ekonomik ömrü, verimliliği gibi etkenler de göz önüne alınabilir. Bu eşyanın ithalatı esnasında gümrük beyannamesinin tescilinde gümrük idarelerince “0970-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste)” aranır.

(3) Liste dışında kalan veya listede Grup 2 sütununda yer almakla birlikte sivil hava taşıtları ve bunlarda kullanılmaya mahsus eşya veya deniz taşıtları olmaması durumunda eşyanın Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi tutulması halinde, gümrük beyannamesinin tescilinde gümrük idarelerince “0962-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste Dışı)” aranır.

Ek-1 liste kapsamı eşyaya ilişkin diğer esaslar

MADDE 5 – (1) 4 üncü maddenin ikinci fıkrası kapsamındaki eşya için aşağıdaki şartlar aranır:

a) Listede yer alan ve GTİP karşısında “Grup 1-Belirli Eşya” sütununda “X” ile belirtilen kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyanın belirlenen yaş kriterine uygun olanları için;

1) Yatırım teşvik belgesi kapsamında olanlarına, birim kıymetine bakılmaksızın,

2) Yatırım teşvik belgesi bulunmayanlarına, karşısında birim gümrük kıymeti belirtilmiş ise bu kıymete eşit veya daha fazla (diğer yurt dışı giderler kalemi dâhil) olması halinde, birim gümrük kıymeti belirtilmemiş ise birim kıymetine bakılmaksızın,

“0970-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste)” düzenlenir.

b) Listede yer alan ve GTİP karşısında “Grup 2-Sivil Havacılık Eşyası” sütununda veya “Grup 2-Deniz Taşıtları” sütununda “X” ile belirtilen kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyanın “sivil hava taşıtları ve bunlarda kullanılmaya mahsus olanlar” veya “deniz taşıtları” olması halinde, Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi kapsamında yapılan ithalatında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının Uygunluk Yazısı aranır. Uygunluk Yazısı bulunan bu eşyanın ithalatı için birim gümrük kıymetine bakılmaksızın “0970-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste)” düzenlenir.

c) “Grup 2-Sivil Havacılık Eşyası” sütununda belirtilen eşyalar için TPS üzerinden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce TPS-Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Uygunluk Yazısı (SHGM) düzenlenir.

ç) Listede yer alan ve GTİP karşısında “Grup 2-Sivil Havacılık Eşyası” sütununda veya “Grup 2-Deniz Taşıtları” sütununda “X” ile belirtilen eşyanın sivil hava taşıtları ve bunlarda kullanılmaya mahsus eşya veya deniz taşıtları olmaması durumunda, eşya “Grup 1-Belirli Eşya” sütununda “X” ile belirtilmiş ise (a) bendi kapsamında işlem yapılır. Aksi halde, “0970-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste)” düzenlenmez.

Geçici ithalatın kesin ithalata dönüşmesi

MADDE 6 – (1) Mali mükellefiyetleri teminata bağlanmak suretiyle geçici olarak yurda giren eşyadan;

a) Eşyanın kesin ithalinin talep edildiği tarihte yeni ve kullanılmamış olanlarının kesin ithali (kısıtlayıcı hükümler saklı kalmak kaydıyla), gümrük idarelerince sonuçlandırılır.

b) Eşyanın kesin ithalinin talep edildiği tarihte kullanılmış veya yenileştirilmiş olması halinde, yurda girdiği tarihte yeni ve kullanılmamış ise, kesin ithaline izin verilmiştir. Bu eşyalar için ayrıca İzin Belgesi aranmaz.

c) Eşyanın geçici olarak yurda girdiği tarihte kullanılmış veya yenileştirilmiş olması halinde, kesin ithali 4 üncü ve 5 inci maddeler çerçevesinde gerçekleştirilir.

Başvuru usul ve esasları

MADDE 7– (1) İzin Belgesi başvuruları e-Devlet üzerinden veya Bakanlık internet sitesi (www.ticaret.gov.tr) “E-Hizmetler” başlığı altındaki “E-İşlemler” menüsünde yer alan “İthalat Belge İşlemleri” uygulaması takip edilerek e-imza ile yapılır.

(2) Elektronik imza sahibi kişilerin firmalar adına başvuru yapmak üzere yetkilendirilmesi, İthalat İşlemlerinde Elektronik Başvuru İçin Yetkilendirme Tebliği (İthalat: 2024/21) çerçevesinde yapılır.

(3) 5 inci madde kapsamında yapılan kullanılmış veya yenileştirilmiş eşya başvurularında, birinci fıkrada belirtilen “İthalat Belge İşlemleri” uygulamasında bulunan “Başvuru İşlemleri” ana başlığı altındaki “Başvuru Girişi” ekranında belge türü olarak “0970-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste)”, Tebliğ/Karar olarak bu Tebliğ seçilir.
(4) 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında yapılan kullanılmış veya yenileştirilmiş eşya başvurularında, birinci fıkrada belirtilen “İthalat Belge İşlemleri” uygulamasında bulunan “Başvuru İşlemleri” ana başlığı altındaki “Başvuru Girişi” ekranında belge türü olarak “0962-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste Dışı)”, Tebliğ/Karar olarak bu Tebliğ seçilir.

(5) Başvuru Formunun elektronik olarak doldurulup Tebliğ’de yer alan ekleri ile birlikte belgelerin tam ve eksiksiz bir şekilde sisteme yüklenmesinden sonra elektronik imzalanması suretiyle başvuru tamamlanır.

(6) Usulüne uygun olarak yapılan başvurular Genel Müdürlükçe değerlendirilerek sonuçlandırılır.

(7) “0962-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste Dışı)”kapsamındaki müracaatların değerlendirilmesinde ithalatçının niteliği, eşyanın miktarı, eşyanın iç piyasadan tedarik şartları, ekonomik ömrü, verimliliği gibi etkenler göz önüne alınır.

Belgelerin düzenlenmesi, bildirimi ve kullanımı

MADDE 8 – (1) Başvurusu uygun bulunan başvuru sahibi adına İzin Belgesi Genel Müdürlükçe elektronik olarak düzenlenir ve başvuru formunda yer alan e-posta adresine bildirilir. Bildirimde Genel Müdürlükçe elektronik ortamda (TPS) verilen 23 haneli belge numarası ile belge tarihi yer alır. Başvuru sahibine ayrıca yazılı bildirim yapılmaz.

(2) Bildirimde yer alan belge numarası ve belge tarihi yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi” alanlarında beyan edilir.

(3) Başvuru sahibinin gümrük idaresinde kaydının olmaması nedeniyle, İzin Belgesinin TPS’de kaydının onaylanamaması durumunda, başvuru formunda yer alan e-posta adresine Genel Müdürlükçe bildirimde bulunulur. Yapılan bildirim üzerine ithalatçı tarafından beş iş günü içinde gümrük sistemine kayıt yaptırılarak Genel Müdürlüğe bilgi verilir. Aksi takdirde, yapılmış olan başvuru geçersiz sayılır.

Belgelerin süresi

MADDE 9 – (1) İzin Belgesi belge tarihinden itibaren altı ay geçerlidir. Süre uzatımı yapılmaz.

(2) İzin Belgesi kapsamındaki ithalatın, belge sahibi tarafından yapılması zorunludur.

Beyanların ve ithal eşyanın denetlenmesi

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yapılan beyan ve sunulan belgelerin gerçeğe uygunluğundan başvuru sahibi ve/veya yetkili temsilcisi sorumludur.

(2) Yapılan başvurularda yer alan belge, bilgi ve beyanların doğruluğuna ilişkin ve ithal eşyası ile ilgili olarak ithalat işlemi öncesinde veya sonrasında inceleme yapmaya ya da yaptırmaya Bakanlık yetkilidir.

Gümrük kıymeti ve diğer hususlar

MADDE 11 – (1) Başvuruda birim kıymetlere ilişkin yapılan beyanlar, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu çerçevesinde yapılan birim kıymetlere ilişkin denetim ve kontrollerin yerine geçmez.

(2) İzin belgesi, Gümrük Kanununun eşyanın gümrük kıymetine ve diğer hususlara (GTİP tespiti dahil) ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemez. Bu Tebliğde belirtilen kıymetler, Gümrük Kanununun eşyanın gümrük kıymetine ilişkin hükümlerinin uygulanmasına esas teşkil etmez.

(3) Gümrük beyannamesinin tescili sırasında gümrüklerce tespit ve kabul edilen kıymet veya miktarın, başvuruda kayıtlı kıymet veya miktarı, toplam % 5'ten (% 5 dâhil) daha az bir oranda aşması ithalatın yapılmasını engellemez.

(4) Bu Tebliğ kapsamında verilen izinler ve uygunluk yazıları, Ürün Güvenliği ve Denetimi mevzuatı ve diğer mevzuat kapsamında alınması gereken izin ve belgelerin yerine geçmez ve ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesine engel teşkil etmez.

Yürürlükten kaldırılan tebliğ

MADDE 12 – (1) 31/12/2022 tarihli ve 32060 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/9) yürürlükten kaldırılmıştır.

Atıflar

MADDE 13 – (1) 31/12/2022 tarihli ve 32060 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/9)’e yapılan atıflar bu Tebliğe yapılmış sayılır.

Geçmiş döneme ilişkin başvurular

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ kapsamında, 31/12/2023 tarihine kadar yapılan başvurular ve verilen izinler Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/9)’in ilgili hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.

(2) Bu Tebliğ kapsamında, 1/1/2024 tarihinden önce Türkiye’ye sevk edilmek üzere bir taşıma belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyanın ithal izni için 15/2/2024 tarihine kadar (15/2/2024 dahil) başvurulması halinde başvurular Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2023/9)’in ilgili hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.

(3) Yukarıda yer alan fıkra hükümleri çerçevesinde yapılan başvurularda, bu Tebliğin lehe olan hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 14 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 15 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.

T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı :E-85593407-010.06.01-00077482912

Konu : Distribütörler Haricindeki İthalatçılar Tarafından Gerçekleştirilen Araç İthalatında Gümrük Kıymetinin Tespit İşlemleri

22.08.2022

GENELGE
2022-12

Distribütörler haricindeki ithalatçılar tarafından gerçekleştirilen araç ithalatlarında aşağıdaki hususlar çerçevesinde işlem yapılması uygun bulunmuştur:

1. İthale konu aracın distribütör sıfatıyla ithal edilip edilmediği, ithalatçıdan temin edilecek sözleşmeler incelenerek tespit edilecektir.

2. İthale konu araç ile aynı veya yakın bir tarihte ithal edilen aynı/benzer eşya niteliğini haiz araç kıymetleri araştırılacak ve elde olunacak bilgiler çerçevesinde, beyan edilen gümrük kıymetinin gerçeklik veya doğruluğu konusunda makul şüphe oluşması halinde, kıymet tespit yöntemleri ile kıymet araştırması ve incelemesine ilişkin olarak 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Bakanlığımızca yapılan ikincil düzenlemeler çerçevesinde işlem yapılacaktır.

3. İthale konu aracın çıkış/ihracat ülkesi ile ticaret yapılan ülke aynı olacaktır.

4. Araca ait, ihraç ülkesi gümrük idaresi tarafından düzenlenen ihracat beyannamesinin ve aracın satışında üretici firma tarafından yetki belgesi almış yurt dışı bayii tarafından düzenlenen satış faturasının onaylı örneği beyannameye eklenecektir.

5. İthale konu aracın Türkiye’de distribütörünün bulunması halinde, mutlak suretle, ilgili markanın Türkiye distribütöründen aracın şasi numarası esas alınarak, kıymeti ile taşıdığı donanım ve aksesuarları konusunda bilgi istenilecektir. İthale konu aracın gümrük kıymetinin tespitinde, distribütörden temin edilen kıymet bilgisi, gümrük kıymeti ile ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde veri olarak dikkate alınacaktır.

6. Data Kartı (Teknik Evsaf Kartı) olan markalar için bu kart beyannameye eklenecektir.

7. Beyannameye eklenen faturaların, Gümrük Yönetmeliğinin “Fatura” başlıklı 115 inci maddesinde belirtilen hususlara uygun olup olmadığı ile söz konusu faturalarda, araç üstünde bulunan ilave donanım ve aksesuar bilgileri ile bunların kıymetlerinin yer alıp almadığı kontrol edilecektir.

8. Eşyanın muayene ve/veya kontrolü yapılırken, araç üzerinde standart ve/veya ilave hangi donanım ve aksesuarların bulunduğu, bunların kıymetleri, standart donanım kapsamında bulunup bulunmadığı, bulunmakta ise faturada ayrıca belirtilip belirtilmediği özellikle incelenecektir.

9. Yurt dışı araştırmasına gidilmesine ihtiyaç duyulması durumunda, ihracatçı ülkeden cevap alınabilmesini teminen, talep yazısında, yurt dışı araştırmasına ihtiyaç duyulma nedenleri maddeler halinde açık ve anlaşılır şekilde belirtilecektir.

10. Faaliyet konusu motorlu taşıt ticareti olan ithalatçılar tarafından yurt içinde satılmak üzere yapılacak kayıt ve tescile tabi araç ithalatlarında, ilgili vergi dairesinden temin edilecek “Kayıt ve Tescile Tabi Taşıtların İthalatında ÖTV Aranmaksızın işlem Tesisi için Motorlu Araç Ticareti ile İştigal Edildiğine Dair Belge”nin beyannameye eklenmesi gerekmektedir. Bu kapsamdaki ithalatlarda söz konusu belge bulunmaksızın ithalatın yapılması mümkün bulunmamaktadır.

11. Gelir idaresi Başkanlığınca söz konusu “Kayıt ve Tescile Tabi Taşıtların İthalatında ÖTV Aranmaksızın İşlem Tesisi İçin Motorlu Araç Ticareti İle İştigal Edildiğine Dair Belge”nin alım şartlarından biri olarak, “ilgili yükümlü hakkında, gümrük idarelerince adli işlem yapılması gerektiği mütalaasıyla adli makamlara intikal ettirilmiş bir fiilin/ithalat işleminin olmaması” sayılmış olup, cari ithalat işlemleri esnasında ilgili ithalatçı hakkında bu yönde bir işlem olup olmadığının araştırılması, olması halinde ise söz konusu belgenin iptalini teminen belgeyi veren ilgili vergi dairesi müdürlüğüne ivedilikle bilgi verilmesi gerekmektedir.

12. Kayıt ve tescile tabi taşıtların kullanmak amacıyla ithal edilmek istenilmesi halinde, ithalde ÖTV hesaplanabilmesi için; kullanma amacının tespit edilmesi yanında bahse konu taşıtların aktife alınması, trafik şahadetnamelerine istinaden adlarına kayıt ve tescil işlemlerinin yasal süreler içerisinde yapılması şartlarının da sağlanması gerekmektedir. Kullanma amacının tespit edilemediği veya muvazaalı olduğu değerlendirilen işlemler bakımından ise “Kayıt ve Tescile Tabi Taşıtların İthalatında ÖTV Aranmaksızın İşlem Tesisi İçin Motorlu Araç Ticareti İle İştigal Edildiğine Dair Belge” bulunmaksızın ithalatın yapılması mümkün bulunmamaktadır. Bu kapsamda belirtilen şartlar dahilinde kullanmak amacıyla ithal edilen araç bilgilerinin, ithalat işlemlerinin tamamlanmasını müteakip, kullanım amacına uygun bir şekilde kullanılıp kullanılmadığının takibi açısından, ithalatçının bağlı bulunduğu vergi dairesi müdürlüğüne bildirilmesi gerekmektedir.

13. Bu Genelgenin uygulanması sırasında ortaya çıkan özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya Gümrükler Genel Müdürlüğü yetkilidir.

Bilgi ve gereğini rica ederim.

Dr. Mehmet MUŞ
Bakan

Sıkça Sorulan Sorular

Bazı Tekstil, Konfeksiyon ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2024/18)

Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2024/21)

İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2024/1)

Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2024/9)

Distribütörler Haricindeki İthalatçılar Tarafından Gerçekleştirilen Araç ithalatında Gümrük Kıymetinin Tespit İşlemleri (Genelge No: 2022/12)